ฉบับที่ 31 เดือนสิงหาคม 2557
e-Museum
พิพิธภัณฑ์ เป็นแหล่งรวบรวมองค์ความรู้ทางด้านวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์
ประเพณี รวมถึงด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การที่จะจัดเก็บความสำคัญเหล่านี้ไว้อย่างเป็นระบบและมีการนำไปใช้งานอย่างสะดวก จึงจำเป็นต้องมีการจัดทำอย่างเป็นสารบบด้วยการนำเทคโนโลยีเพื่อการจัดเก็บมาใช้ ในรูปแบบ
พิพิธภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Museum
การจัดทำพิพิธภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์
เป็นส่วนหนึ่งในการนำเทคโนโลยีเพื่อการอนุรักษ์มาใช้ในการอนุรักษ์ข้อมูล
(Digital Preservation)
ซึ่งข้อมูลส่วนใหญ่เป็นองค์ความรู้ทีี่เก็บในรูปแบบต่างๆ
เป็นของสะสมที่มีคุณค่า การที่จะนำมาจัดเก็บให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัลนั้น
ต้องเรียนรู้การใช้เทคโนโลยีในการจัดเก็บบริหารจัดการและแลกเปลี่ยน
เผยแพร่ข้อมูล นอกจากนี้ยังต้องอาศัยกลไกเครือข่ายชุมชน การสร้างความเข้าใจ
สร้างความตระหนักในการอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี เริ่มจากท้องถิ่น
โดยมุ่งส่งเสริมให้เกิดการศึกษา ก่อให้เกิดสะสม การแลกเปลี่ยนองค์ความรู้
และการเข้าถึงได้โดยง่าย
ประโยชน์จากการใช้เทคโนโลยีในงานพิพิธภัณฑ์
ด้านการอนุรักษ์
ช่วยในการอนุรักษ์ข้อมูลสำคัญ โดยลดการใช้ข้อมูลต้นฉบับที่อ่อนไหวต่อการถูกทำลาย เสี่ยงต่อการสูญหายจากการเข้าถึงโดยตรงจากผู้ใช้
ด้านการจัดการ
ช่วยให้เจ้าของข้อมูลมีเครื่องมือช่วยในการบริหารจัดการข้อมูลจำนวนมากอย่างเป็นระบบ ช่วยในการแลกเปลี่ยนหรือเผยแพร่ผ่านระบบคอมพิวเตอร์
ด้านการเรียนรู้
เป็นแหล่งเรียนรู้ด้วยตนเองตลอดชีวิต 7 วัน 24 ชั่วโมง
สำหรับทุกคนโดยบรรจุองค์ความรู้ที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ ศิลปะ วัฒนธรรม
และภูมิปัญญา
ขั้นตอนการทำพิพิธภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์
1. data collection การจัดเก็บข้อมูล เป็นการเก็บรวบรวมเรื่องราวที่สำคัญ วัตถุต่างๆ ไว้เป็นหมวดหมู่
2. digitization การแปลงข้อมูล แก้ไข เปลี่ยนรูปแบบการจัดเก็บจากที่มีอยู่เดิม ให้เป็นไฟล์ดิจิทัล ด้วยอุปกรณ์การถ่ายภาพ การสแกน
3.
data management การบริหารจัดการข้อมูล ต้องมีการใส่ค่าต่างๆ
ที่อธิบายข้อมูล ที่เรียกว่า metadata
เพื่อเป็นประโยชน์ในการสืบค้นในคลังข้อมูล ได้แก่ รหัสภาพ ชื่อภาพ สถานที่
เจ้าของภาพ วันที่ถ่าย คำอธิบายภาพ
4. data analysis การวิเคราะห์ข้อมูล ด้วยการแบ่งประเภทชุดข้อมูลเป็นกลุ่มตามลักษณะประเภทของสิ่งที่จัดเก็บข้อมูลเพื่อการค้นหา
5.
visualization การนำเสนอข้อมูล มีหลายรูปแบบ ได้แก่ Virtual museum,
Digital archive,
Virtual reallity, Augmented Reality (AR), 3D gallery
เป็นต้น
 |
| ตัวอย่างการนำเสนอแบบ VR |
 |
| ตัวอย่างการนำเสนอแบบ QR code |
การนำไปใช้ประโยชน์
ปัจจุบันมีหน่วยงาน องค์กร เครือข่ายเพื่อการอนุรักษ์ให้ความสนใจในการจัดทำพิพิธภัณฑ์ในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ ผ่านการถ่ายทอดผลงานจากนักวิจัยของห้องปฏิบัติการวิจัยสารสนเทศสื่อประสม เนคเทค โดยนำองค์ความรู้สู่ชุมชนผ่านช่องทางการสนับสนุนของสวทช.ภาคเหนือ มีการเปิดอบรมการจัดทำ e-Museum จากเครื่องมือ อุปกรณ์ง่ายๆ
ที่หาได้ใกล้ตัว ในท้องถิ่น ซี่งมีกลุ่มคนที่ประกอบด้วยนักเรียน นักวิชาการ สงฆ์ ฆารวาส ให้ความสนใจจำนวนมาก และมีการรวมกลุ่มกันจัดทำพิพิธภัณฑ์ในวงกว้าง
 |
| นำผลงานไปจัดเแสดงมหกรรมวิทยาศาสตร์ 2557 จ.เชียงใหม่ |
 |
| พิพิธภัณฑ์อิเล็กทรอนิกส์ สัญจร จ.น่าน |
โดยระบบจะทำการเชื่อมโยงข้อมูลด้านสุขภาพจากทุกหน่วยบริการที่อยู่ภายใต้สังกัดสำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข ภายในจังหวัดนครนายก ด้วยมาตรฐานที่แลกเปลี่ยนกันได้แบบทันที ระบบนี้ปัจจุบันใช้งานนำร่องอยู่ที่ 4 หมู่บ้านใน 4 อำเภอ ได้แก่ รพ.องค์รักษ์ ต.องค์รักษ์ อ.องค์รักษ์ จ.นครนายก, รพ.สต.บ้านไผ่ขวาง ต.อาษา อ.บ้านนา จ.นครนายก, รพ.สต.บ้านเขาทุเรียน ต.เขาพระ อ.เมือง จ.นครนายกและ รพ.สต.บ้านเกาะกา ต.ท่าเรือ อ.ปากพลี จ.นครนายก
